Chi Họ Tô làng Sơn Viện xã Đông Lĩnh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa


        Trồng hoa đang là hướng đi mới trong phát triển sản xuất ở xã Đông Lĩnh (Ảnh TL).

          Dòng Họ Tô làng Sơn Viện, xã Đông Lĩnh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa có từ lúc nào và chuyển từ đâu về không rõ. Chỉ biết là có từ lâu đời và chỉ nghe kể lại rằng Ông Cố là Tô Đình Tích, ngày giỗ Ông Cố là 25 tháng Chạp âm lịch, ngày giỗ Bà Cố là 20 tháng Một âm lịch. Tính từ đời Ông Cố đến thế hệ mới sinh ngày nay đã được 6 đời.

          Hiện nay chi họ có 6 phân chi với 40 hộ và 200 nhân khẩu. Bà con chủ yếu sống ở xã Đông Lĩnh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Một số gia đình chuyển đi làm ăn và sinh sống tại một số tỉnh, thanh phố khác như:

Tại tỉnh Hải Dương có 3 hộ với 10 nhân khẩu.

Tại tỉnh Kon Tum có 2 hộ với 4 nhân khẩu

Tại Thành phố Hồ Chí Minh có 1 hộ với 3 nhân khẩu.

Nghề nghiệp chính của bà con trong chi họ là trồng lúa nước. Đời sống còn nhiều khó khăn, vẫn còn 1 hộ nghèo.

Hiện nay trong chi họ có 5 người có bằng đại học.

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc chi họ có 20 người tham gia quân đội và công an. Có 4 người là thương binh, có 1 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, có 1 Thượng tá, 1 người là Đại tá.

Thông tin tư liệu bổ sung: Dòng Họ Tô là dòng họ có đầu tiên ở làng Sơn Viện. Cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 dòng họ đã có nhà thờ riêng. Dòng họ có 2 người đỗ cử nhân là 2 anh em trai. Anh là Tô Đình Dung đỗ cử nhân năm 1738 và em là Tô Đình Lan đỗ cử nhân năm 1743. Điều này chứng tỏ Họ Tô ở đây đã có trên 300 năm. Còn theo lời truyền lại thì Họ Tô làng Sơn Viện đã được 18 đời, có thể là 500 - 600 năm. Làng Sơn Viện trước đây có tên là Tô Xá (tức là Xóm người họ Tô). Điều đó chứng tỏ Họ Tô ở đây đã lâu đời và là chi họ lớn nhất nên làng mới mang tên Tô Xá. Ở đây có đền thờ Đức Tô Hiến Thành và năm 1925 có sắc phong của Vua Khải Định cho phép làng Tô Xá được phụng thờ Đức Tô Hiến Thành làm Thành hoàng làng. Như vậy năm 1925 làng Sơn Viện vẫn mang tên Tô Xá.

Theo một bài viết của ông Tô Xuân Bảng, Trưởng ban liên lạc Họ Tô tỉnh Thanh Hóa thì gần đền thờ (cách 300m) có 1 ngôi mộ cổ, nhân dân nói là mộ Tô Hiến Thành và Họ Tô ở đây tâm niệm mình là hậu duệ của Đức Tô Hiến Thành. Nhưng ngôi mộ đó hiện nay không còn.

Năm 1996, dòng Họ Tô cùng với sự đóng góp của người dân và đầu tư của Nhà nước đã xây dựng lại đền thờ Tô Hiến Thành và ngày 10 tháng 12 năm 1996 được cấp Bằng công nhận Di tích Lịch sử cấp tỉnh.

                                                             Tô Đình Nam (Tộc trưởng)