Anh hùng liệt sĩ Tô Vĩnh Diện (Ảnh TL)

          Câu nói “Thà hy sinh quyết bảo vệ pháo" của đồng chí Tô Vĩnh Diện là lời hô, lời động viên và sự hy sinh quên mình của người anh hùng liệt sĩ trong chiến dịch Điện Biên Phủ.       

           Anh Tô Vĩnh Diện sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở xã Nông Trường, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa. Từ nhỏ anh đã phải cùng mẹ lên núi Nưa lấy củi kiếm sống, năm 15 tuổi làm tá điền cho địa chủ Mậu Thôn. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, rồi cuộc kháng chiến chống Pháp bùng nổ trên toàn quốc, đã đưa Tô Vĩnh Diện đến với cách mạng, sống và chiến đấu vì độc lập Tổ quốc.

          Năm 1946 khi mới 22 tuổi anh tham gia vào dân quân địa phương, sớm bộc lộ năng khiếu quân sự, có tinh thần, trách nhiệm kỷ luật cao. Năm 1949, anh xung phong vào bộ đội, chiến đấu ở nhiều vị trí, nhiều đơn vị, luôn gương mẫu, đi đầu, vượt qua khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

          Tháng 5/1953 Quân đội ta thành lập các đơn vị pháo cao xạ đầu tiên để chuẩn bị cho đánh lớn. Đồng chí Tô Vĩnh Diện được điều về làm tiểu đội trưởng một đơn vị pháo cao xạ.

          Cuối năm 1953, chuẩn bị cho Chiến dịch Điện Biên Phủ, ta huy động một lượng lớn pháo lên đường, phối hợp đánh hiệp đồng bộ binh và pháo binh, quyết tâm giành thắng lợi trong chiến dịch quan trọng này. Suốt chặng đường hành quân anh luôn hăng hái nhận mọi việc nặng nhọc, động viên đồng đội đưa pháo đến nơi tập kết an toàn. Khi kéo pháo qua những chặng đường khó khăn gian khổ, đồng chí Tô Vĩnh Diện luôn xung phong lái pháo, dọc đường hành quân và lúc nghỉ ngơi đồng chí đều nhắc nhở và chủ động kiểm tra tỉ mỉ xe pháo, đường sá để tránh những nguy hiểm bất ngờ xảy ra.

          Sau khi những khẩu pháo 105mm và 37mm được kéo vào chiếm lĩnh trận địa chờ thời cơ nổ súng, để đảm bảo cho chiến dịch Điện Biên Phủ được chắc thắng, Bộ Chỉ huy chiến dịch đã phải thay đổi phương án tác chiến từ “Đánh nhanh, thắng nhanh” sang phương án “Đánh chắc, tiến chắc”. Bộ đội ta được lệnh kéo pháo ra vị trí tập kết ban đầu để đảm bảo an toàn cho pháo. Trên đường kéo pháo ra, qua dốc Chuối, địa hình nơi đây vô cùng hiểm trở, đường hẹp cua cong gấp, lúc này đồng chí Tô Vĩnh Diện cùng đồng chí Ty lái pháo, các đồng chí khác dùng dây tời và gỗ chèn pháo. Đường dốc nguy hiểm, khẩu pháo nặng nhích dần từng cm. Quá trình di chuyển pháo hai lần dây tời bị đứt, khẩu pháo đang đà lao nhanh xuống vực. Đồng chí Ty lái pháo bị hất xuống suối. Tình thế lúc này ngàn cân treo sợi tóc, anh Tô Vĩnh Diện hô anh em “thà hy sinh quyết bảo vệ pháo” và ngay lập tức anh lao tới để cứu pháo, khẩu pháo khựng lại, nhưng hàng tấn sắt thép ấy đã đè lên người anh và anh đã hy sinh.

           Anh Tô Vĩnh Diện hy sinh đêm 01/2/1954, đồng đội tiễn đưa anh trong tiết trời lạnh giá, không một nén nhang, không một tiếng súng tiễn biệt, bởi chiến dịch ta chưa bắt đầu. Anh Tô vĩnh Diện hy sinh, tên tuổi anh gắn liền với nhiệm vụ kéo pháo và con đường kéo pháo bằng tay huyền thoại trong chiến dịch Điện Biên Phủ.        Câu nói cuối cùng của đồng chí Tô Vĩnh Diện khắc sâu vào tâm trí đồng đội anh, còn là lời nhắc nhở, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần cho đồng đội hoàn thành nhiệm vụ kéo pháo ra an toàn và tiếp tục xây dựng trận địa để thực hiện phương châm “Đánh chắc, tiến chắc”./.

          Hoàng Thoa (Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ)